Fâtiha suresi Mekke’de indirilmiştir ve 7 ayettir. Fâtiha’dan önce ‘Alak suresinin ilk ayetlerinin indirildiği genel kabul görse de bütünüyle ilk indirilen sure Fâtiha’dır.
Fâtiha’nın Medine’de indirildiği görüşü de ileri sürülmüştür. Ancak surenin Hicr suresinden önce indirildiği ve ilk dönemlerden itibaren namazlarda okunduğu gerçeği bu iddiayı geçersiz kılmaktadır. Ayrıca Fâtiha’nın hem Mekke’de hem de Medine’de iki kez indirildiği, kendisine el-Mesânî denilmesinin nedeninin bu olduğu da iddia edilmiştir. Bu iddia da doğru olamaz. Çünkü surenin üslubu, içeriği ve Kur’an’da bir defa yer almış olması, indirilişinin birden çok olmasına engeldir. Kaldı ki iki kez indirilseydi iki kez yazdırılırdı; zira birden çok indirilip indirildiği kadar yazdırılan ayetler Kur’an’da vardır.
Fâtiha suresi “hamd”, “tevhîd ilanı” ve “dua” şeklinde üç temel konudan oluşmaktadır ki bunlar bütünüyle Kur’an’ın muhtevasını özetlemektedir. Bu yapısıyla Fâtiha suresi bütünüyle Kur’an’ın özetidir, diyebiliriz. Vahyin ilk sırasındaki Fâtiha suresi, Kur’an’ın özü, özeti, girişi, önsözü gibi bir içeriğe sahiptir. Kur’an’ın hemen her konusuna dair genel bir içe¬rik arz eder. Her ayeti, hatta her kelimesi Kur’an’da pek çok ayetle ince ve derin bir anlam ilişkisine sahiptir.
Fâtiha, gündelik beş vakit namazın her rekâtının vazgeçilmez esası olarak günümüzü ve her anımızı kapsamaktadır. Fâtiha’nın anlamını ve diğer sure ve ayetlerle olan anlam ilişkisini bilenler, onun Kur’an’ın anası/esası olduğunu rahatlıkla fark edebileceklerdir. Biz de bu nedenlerle resmi sıralamada da ilk sure olan Fâtiha’dan başlayacak, ardından diğer sureleri incelemeye devam edeceğiz.